جمله پند آموز
صبح یا بام یا بامداد در اصل به آغاز روز اشاره دارد.
در ترتیبات یک روز، صبح پیش از ظهر، بعدازظهر، و شب قرار دارد.
صبح بخشی از روز است که معمولاً از سپیده‌دم تا ظهر به شمار می‌رود. صبح یا بامداد به طور رسمی از ساعت ۱۲ نیمه‌شب آغاز میشود. همچنین صرف‌نظر از زمان مربوطه در روز، صبح می‌تواند در کاربرد شخصی به زمان بلافاصله پس از بیداری فرد اشاره داشته باشد.
روزنامهٔ صبح آنی است که در صبح به فروش می‌رسد (در مقابل روزنامهٔ عصر). به غذای مربوط به صبح نیز صبحانه می‌گویند.
زمان صبح شرعی در اسلام از آغاز سپیده‌دم تا طلوع خورشید است. اذان در آغاز صبح خوانده میشود و خواندن نماز صبح تا طلوع خورشید مجاز است.
روز یا شبانه‌روز، عبارت از مدت زمان یکدوره تناوب حرکت وضعی زمین می‌باشد که با توجه به مبدأ این دوره کاربردها و تعاریف گوناگون دارد و عام‌ترین کاربرد آن روز خورشیدی بمعنی دوره تناوب نسبت به خورشید (روز حقیقی) است که با تعدیل آن بر پایه یکای متریک زمان (ثانیه) بعنوان یکدوره ۲۴ ساعته (روز متوسط) واحدی از زمان و گاهشماری است. کاربرد دیگر آن روز نجومی است که این تناوب با مبدأ یک نقطه ثابت کیهانی (ستاره یا نصف النهار) است. برای دیگر سیارات نیز با توجه به دوره تناوب وضعی‌اشان شبانه‌روز درنظر گرفته میشود.
همچنین واژهٔ روز می‌تواند به قسمتی از روز که شب نیست اشاره داشته باشد، که در اصل روز روشن خوانده میشود. همچنین روز می‌تواند به یک روز از هفته یا یک روز از تقویم اشاره داشته باشد.
آنچه در زبان فرانسه امروزه به معنای «روز» به کار می‌رود در واقع ریختی از زبان فارسی است و برگرفته از واژه «روز» فارسی است. این واژه ژور(jour) همان واژه فارسی «روز» است که به مرور زمان حالت اصلی خود را از دست داده‌است. در خود زبان فرانسه علاوه بر کاربرد این واژه پسوند «دی» (di) نیز به معنای «روز» است که در کلمات lundi, mardi, mercredi, jeudi, vendredi, samedi دیده میشود که البیته همان معادل day در زبان انگلیسی است. گفتنی است بخش دوم واژه فْرَدا (دا) همانست که امروز در زبان انگلیسی day خوانده میشود. این واژه در زبان پهلوی(پارسی میانه) فْرَتاک بوده است که این گونه (تاگ) نیز در آلمان به جای روز است. یکای زمان است که برابر با ۲۴ ساعت است. بیشتر در گفتگوی رایج به شبانه‌روز، روز گفته میشود. مثلاً می‌گویند از فلان تاریخ ده روز گذشت، که منظور ده شبانه‌روز است. شبانه‌روز از یکاهای سیستم SI نیست، اما کاربرد آن همراه با یکاهای SI مجاز است.
شبانه‌روز یکدوره تناوب حرکت وضعی زمین می‌باشد که با توجه به مبدأ این دوره کاربردها و تعاریف گوناگون دارد و عام‌ترین کاربرد آن روز خورشیدی بمعنی دوره تناوب نسبت به خورشید است که این دوره تناوب بعلت نوسان سرعت سالانه و دورانی خورشید در روزهای متفاوت و میل سالانه خورشید نسبت به زمین، هربار متغیر بوده شبانه‌روز خورشیدی حقیقی یا متغیر نامیده میشود.
شبانه‌روز متغیر یا حقیقی که نشانگر موقعیت واقعی خورشید در دایرةالبروج نسبت به مکان خاص است کاربرد دینی جهت تعیین اوقات شرعی دارد. مثلا لحظه اذان ظهر با توجه به زمان واقعی خورشید هنگام زوال است که درست در نیمروز واقعی می‌باشد. درحالیکه با تعدیل آن دیگر ساعت رسمی اذان ظهر همیشه ثابت نیست و یا ۱۲ نیمروز را نشان نمی‌دهد. قدیم در کشورهای اسلامی در مواردی ساعت‌ها (بخصوص ساعات جیبی) براساس شبانه‌روز حقیقی یا زمان واقعی بوده و با آن اوقات شرعی را محاسبه می کردند. و مبدا آنرا یکی از اوقات ظهر یا غروب قرار می دادند. مثلا اذان ظهر همواره ساعت ۱۲ محلی بوده است. و بعلت متغیر بودن شبانه‌روز هر روز یا چند روز یکبار ساعت را همزمان با زوال خورشید تنظیم می‌کرده‌اند. و به آن ساعت ظهرتیم می‌گفتند. و دیگر اوقات شرعی را نیز درنظر می‌گرفتند در این مورد طلوع و غروب را براحتی درنظر می‌گرفتند. در مواردی ساعت صفر را بر اساس لحظه غروب خورشید از افق تنظیم می‌کردند. و به آن ساعت غروب‌تیم می‌گفتند و غروب هر یک یا چند روز آنرا مجددا تنظیم می‌کردند. در مورد اخیر لحظه اذان مغرب و میانگین زمان غروب تا اذان صبح نیمه شب شرعی را راحت‌تر محاسبه و به‌خاطر می‌سپردند.
شبانه‌روز خورشیدی متوسط، شبانه‌روز استاندارد و رسمی است که با میانگین‌گیری و تعدیل شبانه روز متغیر برپایه یکای ثانیه، بعنوان یکدوره ۲۴ ساعته واحدی از زمان و گاهشماری است. طی یک سال حداکثر تفاضل شبانه روز متغیر با متوسط آن، ۱۶ دقیقه و ۲۴ ثانیه است. شبانه‌روز متوسط خورشیدی را که از نیم‌شب (متوسط) آغاز میشود را شبانه‌روز عرفی نیز می‌نامند.
روز یا شبانه‌روز متوسط، یکایی از زمان است که برابر ۲۴ ساعت می‌باشد که هر ساعت به ۶۰ دقیقه و هر دقیقه به ۶۰ ثانیه تقسیم میشود. هرچند که روز یک یکای متریک نیست، اما برای استفاده با سامانه متریک پذیرفته شده‌است. یکای متریک زمان، ثانیه است. شبانه‌روز در سیستم SI برابر است با ۸۶۴۰۰ ثانیه.
چنانچه مبدأ یکدوره تناوب حرکت وضعی زمین، یک ثابت کیهانی شامل یک ستاره یا نصف النهار نجومی با توجه به نقطه اعتدال بهاری باشد شبانه‌روز نجومی نام دارد. در ستاره‌شناسی روز نجومی است برابر است با یکبار گردش زمین به‌دور خود نسبت به ستارگان ثابت است که طول آن ۲۳٫۹۳۴ ساعت است. این زمان با توجه به نصف النهار سماوی اندکی متفاوت است.
برای دیگر سیارات نیز با توجه به دوره تناوب وضعی‌اشان، شبانه‌روز به همه معانی فوق بخصوص بمعنی نجومی آن کاربرد دارد.
گاهشماری، سالنما (سالنامه) یا تقویم شیوه تعیین، نگهداری و تنظیم حساب زمان و تاریخ است که محور آن سال می‌باشد. تقویم و سالنامه بیشتر به محاسبه و نمایش یکدوره یا یکسال گفته می شود. در جهان شیوه‌های گوناگونی از گاهشماری رواج دارد.
در لغت نامه دهخدا ذیل این کلمه معانی مختلفی آمده است، از جمله: محاسبه کردن وقت‌ها، اوراقی چند که در آن حرکات کواکب و تاثیرات آن را نویسند، گاهشمار و ....
در قرآن «لقد خلقنا الانسان فی احسن تقویم» تقویم به معنی اندازه، تناسب، تعدیل و ترکیب آمده است. در تفسیر تاریخ طبری می خوانیم :«از بهر آن گفت فی احسن تقویم که آنگه، که آدم را بیافرید؛ هیچ خلق بر پشت زمین نبود نیکوتر از آدم، از بهر آنکه خدای عزوجل او را به ید خویش بیافرید و ید این جایگاه قدرت است.» در تفسیر نمونه ذیل این آیه آمده است: «تقویم به معنی در آوردن چیزی به صورت مناسب و نظام معتدل و کیفیت شایسته است و... »
تقویم در اصطلاح نجومی، مجموعه ای از اصول و قوانین است که برای تنظیم زمان و تطبیق سال حقیقی (مدت زمان یک دور کامل زمین به دور خورشید) با سال مجازی (مدت زمانی که انسانها در محاسبهٔ سال و تقسیمات آن در تقویم به کار می برند) و چگونگی تقسیم آن به بخش های کوچکتر، جهت انجام امور کشاورزی، مالی، آیینی، اجتماعی، زناشویی، شرعی و انجام فرایض دینی مورد استفاده قرار می گیرد و در زبان فارسی با کلمه «گاهشماری» و در شکل مدون آن با «گاهنامه» مترادف است. در متون قدیمی، کتیبه‌ها و دیوارنبشته‌ها واژه هایی مانند «معرفة المواقیت» و «دفتر السنه» نیز دیده می شود.
در بعضی از جوامع این اصول و قوانین نه بر اساس گردش زمین به دور خورشید بلکه بر اساس گردش کره ماه به دور زمین محاسبه و تدوین شده اند.
انسان متمدن در کنار دیگر نشانه های تمدن، از تقویم به عنوان وسیله ای برای مشخص کردن زمان استفاده کرد . سنگ نبشته ها، کتیبه‌ها و کنده‌کاری های ابنیه ها می تواند شاهدی محکم بر این مدعا باشد.
سابقه استفاده از تقویم با توجه به ثبت اهله ماه به ۳۰٬۰۰۰ سال می‌رسد. مصریان از ۴۲۴۱ قبل از میلاد اولین اقوامی بودند که از تقویم خورشیدی ۳۶۵روزه استفاده نمودند و بابلیان اولین قومی که سال را براساس دوازده ماه ۳۰روزه تعریف کرده‌اند. اقوام بابلی بعد از گذشت چند سال هر وقت متوجه می‌شدند که اختلاف تقویم‌شان با چهار فصل زیاد شده به تقویم خود یک یا چند ماهی اضافه می‌کردند. که شکل نسبتا تکامل یافته آن هر شش سال یکماه اضافی بود. ژولیوس سزار در سال ۴۵ قبل از میلاد به پیشنهاد ستاره شناسی یونانی تقویم ژولینی را معرفی کرد. این تقویم براساس سال خورشیدی با طول ۳۶۵٫۲۵ روز بود. سال ۳۶۵ روز بود و برای جبران کسر روز هر چهار سال یک روز به طول سال اضافه می شد (سال کبیسه). از آن پس تقویم میلادی مسیحی با مبدأ میلادی از آن بدست آمد که بعدها بوسیله تقویم گریگوری دقیقتر شد. تقویم ایرانی نیز که برگرفته از تقویم بابلی بود در زمان اردشیر اول متاثر از تقویم ژولینی ۳۶۵ روزه شد و ۵ روز به پایان هرسال ۳۶۰روزه اضافه می‌شد.
سال، ماه و روز از جمله اجزای گاهشماری اند. مهمترین جزء گاهشماری و واحد آن سال می‌باشد. سال عرفی در گاهشمار خورشیدی با تطبیق و تعدیل سال اعتدالی بصورت ۳۶۵ روزه عادی یا ۳۶۶ روزه (کبیسه) خواهد بود. و ماه از تقسیم دوازده گانه سال بصورت معمول ۲۹ تا ۳۱ روزه خواهد بود که در مواردی ۲۸ روزه (تقویم میلادی) و یا ۳۲ روزه (تقویم هجری شمسی برجی) نیز دیده میشود.
گاهشماری با زمان متوسط یا میانگین سال، ماه و روز تنظیم میشود و از این جهت با گاهشمار نجومی متفاوت است. تنها گاهشماری هجری قمری هلالی و تقویم هجری شمسی برجی (قدیمی) در محاسبه ماهها و سالها و تقویم هجری شمسی (تقویم کنونی ایران) در محاسبه سالها زمان متغیر را درنظر می‌گیرند. که مابه ازای آندو یکی تقویم هجری قمری قراردادی است که کاربرد جهانی دارد و دیگری تقویم هجری شمسی با سال متوسط می‌باشد که تنها از جهت پژوهشی در تطبیق تقویمها کاربرد دارد.
در تقویم گاه برای سالهای قبل از مبدا، سال صفر نیز وجود دارد که به تقویم منجمان مشهور است. و در صورت درنظر گرفتن سال یک پیش از مبدا بجای سال صفر به تقویم مورخان مشهور است. ایندو تقویم در محاسبه سالهای پیش از مبدا گاهشماری یکسال با هم تفاضل دارند. اعمال سال صفر جهت تسهیل محاسبه و تطبیق گاهشماری هاست. تقویم مورخان در تاریخنگاری کاربرد دارد.
در ترتیبات یک روز، صبح پیش از ظهر، بعدازظهر، و شب قرار دارد.
صبح بخشی از روز است که معمولاً از سپیده‌دم تا ظهر به شمار می‌رود. صبح یا بامداد به طور رسمی از ساعت ۱۲ نیمه‌شب آغاز میشود. همچنین صرف‌نظر از زمان مربوطه در روز، صبح می‌تواند در کاربرد شخصی به زمان بلافاصله پس از بیداری فرد اشاره داشته باشد.
روزنامهٔ صبح آنی است که در صبح به فروش می‌رسد (در مقابل روزنامهٔ عصر). به غذای مربوط به صبح نیز صبحانه می‌گویند.
زمان صبح شرعی در اسلام از آغاز سپیده‌دم تا طلوع خورشید است. اذان در آغاز صبح خوانده میشود و خواندن نماز صبح تا طلوع خورشید مجاز است.
روز یا شبانه‌روز، عبارت از مدت زمان یکدوره تناوب حرکت وضعی زمین می‌باشد که با توجه به مبدأ این دوره کاربردها و تعاریف گوناگون دارد و عام‌ترین کاربرد آن روز خورشیدی بمعنی دوره تناوب نسبت به خورشید (روز حقیقی) است که با تعدیل آن بر پایه یکای متریک زمان (ثانیه) بعنوان یکدوره ۲۴ ساعته (روز متوسط) واحدی از زمان و گاهشماری است. کاربرد دیگر آن روز نجومی است که این تناوب با مبدأ یک نقطه ثابت کیهانی (ستاره یا نصف النهار) است. برای دیگر سیارات نیز با توجه به دوره تناوب وضعی‌اشان شبانه‌روز درنظر گرفته میشود.
همچنین واژهٔ روز می‌تواند به قسمتی از روز که شب نیست اشاره داشته باشد، که در اصل روز روشن خوانده میشود. همچنین روز می‌تواند به یک روز از هفته یا یک روز از تقویم اشاره داشته باشد.
آنچه در زبان فرانسه امروزه به معنای «روز» به کار می‌رود در واقع ریختی از زبان فارسی است و برگرفته از واژه «روز» فارسی است. این واژه ژور(jour) همان واژه فارسی «روز» است که به مرور زمان حالت اصلی خود را از دست داده‌است. در خود زبان فرانسه علاوه بر کاربرد این واژه پسوند «دی» (di) نیز به معنای «روز» است که در کلمات lundi, mardi, mercredi, jeudi, vendredi, samedi دیده میشود که البیته همان معادل day در زبان انگلیسی است. گفتنی است بخش دوم واژه فْرَدا (دا) همانست که امروز در زبان انگلیسی day خوانده میشود. این واژه در زبان پهلوی(پارسی میانه) فْرَتاک بوده است که این گونه (تاگ) نیز در آلمان به جای روز است. یکای زمان است که برابر با ۲۴ ساعت است. بیشتر در گفتگوی رایج به شبانه‌روز، روز گفته میشود. مثلاً می‌گویند از فلان تاریخ ده روز گذشت، که منظور ده شبانه‌روز است. شبانه‌روز از یکاهای سیستم SI نیست، اما کاربرد آن همراه با یکاهای SI مجاز است.
شبانه‌روز یکدوره تناوب حرکت وضعی زمین می‌باشد که با توجه به مبدأ این دوره کاربردها و تعاریف گوناگون دارد و عام‌ترین کاربرد آن روز خورشیدی بمعنی دوره تناوب نسبت به خورشید است که این دوره تناوب بعلت نوسان سرعت سالانه و دورانی خورشید در روزهای متفاوت و میل سالانه خورشید نسبت به زمین، هربار متغیر بوده شبانه‌روز خورشیدی حقیقی یا متغیر نامیده میشود.
شبانه‌روز متغیر یا حقیقی که نشانگر موقعیت واقعی خورشید در دایرةالبروج نسبت به مکان خاص است کاربرد دینی جهت تعیین اوقات شرعی دارد. مثلا لحظه اذان ظهر با توجه به زمان واقعی خورشید هنگام زوال است که درست در نیمروز واقعی می‌باشد. درحالیکه با تعدیل آن دیگر ساعت رسمی اذان ظهر همیشه ثابت نیست و یا ۱۲ نیمروز را نشان نمی‌دهد. قدیم در کشورهای اسلامی در مواردی ساعت‌ها (بخصوص ساعات جیبی) براساس شبانه‌روز حقیقی یا زمان واقعی بوده و با آن اوقات شرعی را محاسبه می کردند. و مبدا آنرا یکی از اوقات ظهر یا غروب قرار می دادند. مثلا اذان ظهر همواره ساعت ۱۲ محلی بوده است. و بعلت متغیر بودن شبانه‌روز هر روز یا چند روز یکبار ساعت را همزمان با زوال خورشید تنظیم می‌کرده‌اند. و به آن ساعت ظهرتیم می‌گفتند. و دیگر اوقات شرعی را نیز درنظر می‌گرفتند در این مورد طلوع و غروب را براحتی درنظر می‌گرفتند. در مواردی ساعت صفر را بر اساس لحظه غروب خورشید از افق تنظیم می‌کردند. و به آن ساعت غروب‌تیم می‌گفتند و غروب هر یک یا چند روز آنرا مجددا تنظیم می‌کردند. در مورد اخیر لحظه اذان مغرب و میانگین زمان غروب تا اذان صبح نیمه شب شرعی را راحت‌تر محاسبه و به‌خاطر می‌سپردند.
شبانه‌روز خورشیدی متوسط، شبانه‌روز استاندارد و رسمی است که با میانگین‌گیری و تعدیل شبانه روز متغیر برپایه یکای ثانیه، بعنوان یکدوره ۲۴ ساعته واحدی از زمان و گاهشماری است. طی یک سال حداکثر تفاضل شبانه روز متغیر با متوسط آن، ۱۶ دقیقه و ۲۴ ثانیه است. شبانه‌روز متوسط خورشیدی را که از نیم‌شب (متوسط) آغاز میشود را شبانه‌روز عرفی نیز می‌نامند.
روز یا شبانه‌روز متوسط، یکایی از زمان است که برابر ۲۴ ساعت می‌باشد که هر ساعت به ۶۰ دقیقه و هر دقیقه به ۶۰ ثانیه تقسیم میشود. هرچند که روز یک یکای متریک نیست، اما برای استفاده با سامانه متریک پذیرفته شده‌است. یکای متریک زمان، ثانیه است. شبانه‌روز در سیستم SI برابر است با ۸۶۴۰۰ ثانیه.
چنانچه مبدأ یکدوره تناوب حرکت وضعی زمین، یک ثابت کیهانی شامل یک ستاره یا نصف النهار نجومی با توجه به نقطه اعتدال بهاری باشد شبانه‌روز نجومی نام دارد. در ستاره‌شناسی روز نجومی است برابر است با یکبار گردش زمین به‌دور خود نسبت به ستارگان ثابت است که طول آن ۲۳٫۹۳۴ ساعت است. این زمان با توجه به نصف النهار سماوی اندکی متفاوت است.
برای دیگر سیارات نیز با توجه به دوره تناوب وضعی‌اشان، شبانه‌روز به همه معانی فوق بخصوص بمعنی نجومی آن کاربرد دارد.
گاهشماری، سالنما (سالنامه) یا تقویم شیوه تعیین، نگهداری و تنظیم حساب زمان و تاریخ است که محور آن سال می‌باشد. تقویم و سالنامه بیشتر به محاسبه و نمایش یکدوره یا یکسال گفته می شود. در جهان شیوه‌های گوناگونی از گاهشماری رواج دارد.
در لغت نامه دهخدا ذیل این کلمه معانی مختلفی آمده است، از جمله: محاسبه کردن وقت‌ها، اوراقی چند که در آن حرکات کواکب و تاثیرات آن را نویسند، گاهشمار و ....
در قرآن «لقد خلقنا الانسان فی احسن تقویم» تقویم به معنی اندازه، تناسب، تعدیل و ترکیب آمده است. در تفسیر تاریخ طبری می خوانیم :«از بهر آن گفت فی احسن تقویم که آنگه، که آدم را بیافرید؛ هیچ خلق بر پشت زمین نبود نیکوتر از آدم، از بهر آنکه خدای عزوجل او را به ید خویش بیافرید و ید این جایگاه قدرت است.» در تفسیر نمونه ذیل این آیه آمده است: «تقویم به معنی در آوردن چیزی به صورت مناسب و نظام معتدل و کیفیت شایسته است و... »
تقویم در اصطلاح نجومی، مجموعه ای از اصول و قوانین است که برای تنظیم زمان و تطبیق سال حقیقی (مدت زمان یک دور کامل زمین به دور خورشید) با سال مجازی (مدت زمانی که انسانها در محاسبهٔ سال و تقسیمات آن در تقویم به کار می برند) و چگونگی تقسیم آن به بخش های کوچکتر، جهت انجام امور کشاورزی، مالی، آیینی، اجتماعی، زناشویی، شرعی و انجام فرایض دینی مورد استفاده قرار می گیرد و در زبان فارسی با کلمه «گاهشماری» و در شکل مدون آن با «گاهنامه» مترادف است. در متون قدیمی، کتیبه‌ها و دیوارنبشته‌ها واژه هایی مانند «معرفة المواقیت» و «دفتر السنه» نیز دیده می شود.
در بعضی از جوامع این اصول و قوانین نه بر اساس گردش زمین به دور خورشید بلکه بر اساس گردش کره ماه به دور زمین محاسبه و تدوین شده اند.
انسان متمدن در کنار دیگر نشانه های تمدن، از تقویم به عنوان وسیله ای برای مشخص کردن زمان استفاده کرد . سنگ نبشته ها، کتیبه‌ها و کنده‌کاری های ابنیه ها می تواند شاهدی محکم بر این مدعا باشد.
سابقه استفاده از تقویم با توجه به ثبت اهله ماه به ۳۰٬۰۰۰ سال می‌رسد. مصریان از ۴۲۴۱ قبل از میلاد اولین اقوامی بودند که از تقویم خورشیدی ۳۶۵روزه استفاده نمودند و بابلیان اولین قومی که سال را براساس دوازده ماه ۳۰روزه تعریف کرده‌اند. اقوام بابلی بعد از گذشت چند سال هر وقت متوجه می‌شدند که اختلاف تقویم‌شان با چهار فصل زیاد شده به تقویم خود یک یا چند ماهی اضافه می‌کردند. که شکل نسبتا تکامل یافته آن هر شش سال یکماه اضافی بود. ژولیوس سزار در سال ۴۵ قبل از میلاد به پیشنهاد ستاره شناسی یونانی تقویم ژولینی را معرفی کرد. این تقویم براساس سال خورشیدی با طول ۳۶۵٫۲۵ روز بود. سال ۳۶۵ روز بود و برای جبران کسر روز هر چهار سال یک روز به طول سال اضافه می شد (سال کبیسه). از آن پس تقویم میلادی مسیحی با مبدأ میلادی از آن بدست آمد که بعدها بوسیله تقویم گریگوری دقیقتر شد. تقویم ایرانی نیز که برگرفته از تقویم بابلی بود در زمان اردشیر اول متاثر از تقویم ژولینی ۳۶۵ روزه شد و ۵ روز به پایان هرسال ۳۶۰روزه اضافه می‌شد.
سال، ماه و روز از جمله اجزای گاهشماری اند. مهمترین جزء گاهشماری و واحد آن سال می‌باشد. سال عرفی در گاهشمار خورشیدی با تطبیق و تعدیل سال اعتدالی بصورت ۳۶۵ روزه عادی یا ۳۶۶ روزه (کبیسه) خواهد بود. و ماه از تقسیم دوازده گانه سال بصورت معمول ۲۹ تا ۳۱ روزه خواهد بود که در مواردی ۲۸ روزه (تقویم میلادی) و یا ۳۲ روزه (تقویم هجری شمسی برجی) نیز دیده میشود.
گاهشماری با زمان متوسط یا میانگین سال، ماه و روز تنظیم میشود و از این جهت با گاهشمار نجومی متفاوت است. تنها گاهشماری هجری قمری هلالی و تقویم هجری شمسی برجی (قدیمی) در محاسبه ماهها و سالها و تقویم هجری شمسی (تقویم کنونی ایران) در محاسبه سالها زمان متغیر را درنظر می‌گیرند. که مابه ازای آندو یکی تقویم هجری قمری قراردادی است که کاربرد جهانی دارد و دیگری تقویم هجری شمسی با سال متوسط می‌باشد که تنها از جهت پژوهشی در تطبیق تقویمها کاربرد دارد.
در تقویم گاه برای سالهای قبل از مبدا، سال صفر نیز وجود دارد که به تقویم منجمان مشهور است. و در صورت درنظر گرفتن سال یک پیش از مبدا بجای سال صفر به تقویم مورخان مشهور است. ایندو تقویم در محاسبه سالهای پیش از مبدا گاهشماری یکسال با هم تفاضل دارند. اعمال سال صفر جهت تسهیل محاسبه و تطبیق گاهشماری هاست. تقویم مورخان در تاریخنگاری کاربرد دارد.
ساعت : 6:47 am | نویسنده : admin
|
مطلب بعدی
